Bếp hồng ngoại là thiết bị quen thuộc trong gian bếp của nhiều gia đình Việt. Tuy nhiên, nguyên lý làm việc của bếp hồng ngoại lại là một khía cạnh mà không phải ai cũng thực sự nắm rõ. Hãy cùng tìm hiểu cách loại bếp này vận hành cùng một số lưu ý an toàn khi sử dụng.
Cấu tạo của bếp hồng ngoại
Bếp hồng ngoại có cấu tạo tương đối đơn giản nhưng được thiết kế để đảm bảo hiệu quả gia nhiệt và an toàn cho người sử dụng. Dưới đây là các thành phần chính của một chiếc bếp hồng ngoại tiêu chuẩn:
1. Mặt kính chịu nhiệt
- Đây là bộ phận trên cùng, nơi bạn đặt nồi để nấu nướng thường được làm từ các loại kính cường lực, chịu nhiệt cao như Schott Ceran (xuất xứ Đức) hoặc các loại kính ceramic có khả năng chịu nhiệt lên đến 700-1000°C và chịu sốc nhiệt tốt.
- Mặt kính có độ bền cơ học cao, chịu được va đập vừa phải và dễ dàng vệ sinh. Thiết kế thường phẳng, trơn nhẵn và có các vòng tròn hoặc ký hiệu đánh dấu vùng nấu với các kích thước khác nhau.
2. Mâm nhiệt (hay còn gọi là bộ phận gia nhiệt, sợi đốt)
Đây là bộ phận chính chịu trách nhiệm tạo ra nhiệt. Mâm nhiệt nằm ngay bên dưới mặt kính thường được cấu tạo từ các sợi đốt có điện trở cao. Khi có dòng điện chạy qua, các sợi đốt này nóng lên và phát ra tia hồng ngoại.
3. Bảng điều khiển
Tùy vào thương hiệu, bảng điều khiển sẽ có sự khác biệt. Nhưng nhìn chung sẽ bao gồm các nút điều khiển nhiệt độ, công suất, hẹn giờ nấu, chọn chế độ nấu, khóa trẻ em,... Bảng điều khiển có thể là dạng cảm ứng hoặc nút bấm tùy thiết kế.
4. Quạt tản nhiệt
Quạt nằm ở phía dưới các mâm nhiệt và bảng mạch điện tử có chức năng làm mát các bộ phận bên trong, giúp kéo dài tuổi thọ của bếp và đảm bảo an toàn. Thông thường, quạt sẽ tiếp tục hoạt động một thời gian ngắn sau khi tắt bếp để hạ nhiệt hoàn toàn.
5. Bộ phận bảo vệ và cảm biến
- Cảm biến nhiệt: Theo dõi nhiệt độ của mâm nhiệt và mặt bếp, giúp điều chỉnh công suất để duy trì nhiệt độ ổn định và tránh quá nhiệt.
- Rơ-le nhiệt: Ngắt nguồn điện khi phát hiện nhiệt độ quá cao, đảm bảo an toàn.
- Các mạch điện tử: Điều khiển hoạt động của bếp, nhận lệnh từ bảng điều khiển và điều khiển mâm nhiệt.
6. Vỏ bếp
Vỏ bếp là khung bên ngoài bao bọc các bộ phận bên trong thường được làm từ kim loại (thép không gỉ, sơn tĩnh điện) hoặc nhựa chịu nhiệt.
Nguyên lý làm việc của bếp hồng ngoại
Nguyên lý làm việc của bếp hồng ngoại dựa trên việc chuyển đổi điện năng thành nhiệt năng và truyền nhiệt trực tiếp đến đáy nồi thông qua bức xạ hồng ngoại. Quá trình diễn ra gồm các bước sau:
1. Dòng điện và mâm nhiệt
- Khi bếp được kết nối với nguồn điện và bật, dòng điện sẽ chạy qua các mâm nhiệt (hay còn gọi là bộ phận gia nhiệt, sợi đốt) nằm bên dưới mặt kính chịu nhiệt.
- Các mâm nhiệt này được cấu tạo từ các vật liệu có điện trở cao như hợp kim Niken-Crom (dây Mayso), sợi carbon hoặc bóng đèn halogen.
2. Chuyển hóa điện năng thành nhiệt năng
- Khi dòng điện đi qua các vật liệu có điện trở, chúng sẽ gặp phải sự cản trở, tạo ra nhiệt năng.
- Nhiệt năng này làm cho các sợi đốt hoặc bóng đèn halogen nóng lên đến nhiệt độ rất cao.
3. Phát xạ tia hồng ngoại
- Khi mâm nhiệt đạt đến nhiệt độ cao, chúng sẽ phát ra tia hồng ngoại. Tia hồng ngoại là một dạng sóng điện từ có bước sóng dài hơn ánh sáng nhìn thấy và mang theo năng lượng nhiệt.
- Đây chính là điểm khác biệt cơ bản so với bếp điện trở thông thường (bếp điện đốt nóng), nơi nhiệt chủ yếu truyền qua tiếp xúc trực tiếp với đáy nồi.
4. Truyền nhiệt trực tiếp đến đáy nồi
- Các tia hồng ngoại này xuyên qua mặt kính chịu nhiệt và truyền trực tiếp đến đáy nồi được đặt trên bếp.
- Đáy nồi hấp thụ năng lượng của tia hồng ngoại, làm cho nó nóng lên rất nhanh chóng.
5. Làm chín thức ăn bằng dẫn nhiệt
Nhiệt lượng từ đáy nồi sau đó được truyền vào thức ăn bên trong thông qua dẫn nhiệt. Quá trình này tương tự như cách nhiệt được truyền trong các loại bếp khác.
Tóm tắt nguyên lý hoạt động
Điện năng → Mâm nhiệt nóng lên → Phát ra tia hồng ngoại → Tia hồng ngoại truyền đến đáy nồi → Đáy nồi nóng lên → Nhiệt truyền vào thức ăn (dẫn nhiệt).
Các mâm nhiệt bếp hồng ngoại ứng dụng phổ biến hiện nay
Hiện nay, có nhiều loại mâm nhiệt được ứng dụng phổ biến trong bếp hồng ngoại. Mỗi loại có những đặc điểm và ưu nhược điểm riêng. Dưới đây là các loại mâm nhiệt phổ biến nhất:
1. Mâm nhiệt Halogen
Cấu tạo: Sử dụng bóng đèn halogen chứa khí halogen (thường là iốt hoặc brom) và dây tóc vonfram. Khi có dòng điện chạy qua, dây tóc nóng lên và phát ra ánh sáng trắng mạnh và nhiệt lượng lớn (tia hồng ngoại).
Ưu điểm:
- Làm nóng cực nhanh: Gần như đạt nhiệt độ tối đa ngay lập tức khi bật bếp.
- Dễ điều chỉnh nhiệt: Nhiệt độ có thể thay đổi nhanh chóng theo điều chỉnh.
- Giá thành thường rẻ hơn so với các loại mâm nhiệt khác.
Nhược điểm:
- Tuổi thọ bóng đèn ngắn hơn so với các loại mâm nhiệt khác.
- Tiêu thụ điện năng cao hơn để đạt được cùng mức nhiệt.
- Ánh sáng chói có thể gây khó chịu cho mắt nếu nhìn trực tiếp.
- Độ bền cơ học kém hơn so với mâm nhiệt dây đốt.
2. Mâm nhiệt Carbon
Cấu tạo: Sử dụng sợi carbon có điện trở cao để tạo nhiệt. Khi dòng điện chạy qua, sợi carbon nóng lên và phát ra tia hồng ngoại.
Ưu điểm:
- Tuổi thọ cao hơn bóng đèn halogen.
- Tiết kiệm điện hơn so với mâm nhiệt halogen.
- Ít phát ra ánh sáng chói, tạo cảm giác dễ chịu hơn khi nấu nướng.
- Khả năng chịu nhiệt tốt.
Nhược điểm:
- Thời gian làm nóng có thể chậm hơn một chút so với mâm nhiệt halogen.
- Giá thành thường cao hơn mâm nhiệt halogen.
3. Mâm nhiệt dây Mayso (dây điện trở)
Cấu tạo: Sử dụng các vòng dây điện trở (thường làm từ hợp kim Niken-Crom) được đặt dưới mặt kính. Khi có dòng điện chạy qua, dây điện trở nóng lên và truyền nhiệt qua mặt kính dưới dạng bức xạ hồng ngoại.
Ưu điểm:
- Độ bền cao: Dây điện trở có tuổi thọ rất dài.
- Giá thành thường hợp lý.
- An toàn khi sử dụng.
- Không kén nồi.
Nhược điểm:
- Thời gian làm nóng lâu hơn so với mâm nhiệt halogen và carbon.
- Khả năng điều chỉnh nhiệt có thể không linh hoạt bằng hai loại trên.
Ngoài ra, còn có các loại mâm nhiệt khác dựa trên thiết kế và thương hiệu:
- Mâm nhiệt EGO Hilight: Là loại mâm nhiệt cao cấp của Đức, nổi tiếng với khả năng gia nhiệt nhanh, đều và tiết kiệm điện. Thường được trang bị trên các dòng bếp hồng ngoại cao cấp. Dễ nhận biết với logo "EGO Hilight" in trên mặt bếp.
- Mâm nhiệt Elip: Thiết kế hình elip để phù hợp với các loại nồi có đáy hình bầu dục hoặc dài, giúp tận dụng tối đa diện tích gia nhiệt.
- Mâm nhiệt nhiều vòng nhiệt (1 vòng, 2 vòng, 3 vòng): Cho phép người dùng điều chỉnh kích thước vùng nấu phù hợp với kích thước đáy nồi, giúp tiết kiệm điện năng và tăng hiệu quả nấu nướng.
Lưu ý khi sử dụng bếp hồng ngoại
Bếp hồng ngoại hoạt động dựa trên nguyên lý bức xạ nhiệt từ mâm nhiệt nóng đỏ, truyền trực tiếp đến đáy nồi và làm chín thức ăn. Để sử dụng an toàn và hiệu quả, cần tuân thủ các hướng dẫn và một số lưu ý quan trọng sau:
- Không chạm vào mặt bếp khi đang hoặc vừa nấu xong: Mặt bếp rất nóng và có thể gây bỏng nghiêm trọng. Hãy đợi bếp nguội hoàn toàn trước khi vệ sinh.
- Sử dụng nồi có đáy phẳng và kích thước phù hợp: Đảm bảo tiếp xúc tốt giữa nồi và mặt bếp để truyền nhiệt hiệu quả và tránh lãng phí năng lượng.
- Đặt bếp ở nơi bằng phẳng, thông thoáng: Tránh xa vật dễ cháy, ẩm ướt và đảm bảo có không gian tản nhiệt xung quanh bếp.
- Không làm đổ chất lỏng lên mặt bếp đang nóng: Nếu có chất lỏng tràn, tắt bếp và lau khô hoàn toàn trước khi tiếp tục sử dụng để tránh chập điện hoặc hỏng bếp.
- Tránh đặt vật kim loại trực tiếp lên mặt bếp đang hoạt động: Các vật kim loại có thể hấp thụ nhiệt và trở nên rất nóng, gây nguy hiểm.
Hi vọng nội dung bài viết đã giúp bạn hiểu hơn về nguyên lý làm việc của bếp hồng ngoại và cấu tạo của bếp. Bên cạnh đó, việc nắm rõ một số lưu ý quan trọng còn giúp bạn sử dụng bếp an toàn và hiệu quả hơn.
Nếu bạn đang tìm kiếm bếp hồng ngoại cùng các thiết bị nhà bếp chính hãng đến từ nhiều thương hiệu uy tín trong và ngoài nước, đừng ngần ngại đến S.Home trên toàn quốc để trải nghiệm mua sắm với giá tốt ngay hôm nay.
Có thể bạn quan tâm:
- Nguyên lý hoạt động của bếp từ và lưu ý khi sử dụng
- Nên mua bếp từ hay bếp hồng ngoại? So sánh chi tiết
